Công việc Freelance, lợi thế và thách thức của giới trẻ

Freelancer là những người làm việc độc lập không chịu sự quản lý của đơn vị nào. Khái niệm này lần đầu xuất hiện vào năm 1819 trong tiểu thuyết của văn hào người Scotland, Walter Scott dùng để chỉ những người lính đánh thuê.

Một sàn giao dịch việc làm cho freelancer
Một sàn giao dịch việc làm cho freelancer

Các du học sinh người Việt và Việt kiều chính là những người lan truyền một khái niệm gọi là Freelancer tại Việt Nam. Tony Hawl là một người Mỹ gốc Việt, theo anh ở các nước phát triển thường Freelancer được trân trọng vì những người làm việc tự do như thế thường phải có chuyên môn và uy tín cao, anh nói “Bản thân tôi trước khi chọn nghề này thì tôi đã làm việc cho nhiều công ty rồi. Giờ tôi đang làm một số dự án cho các công ty ở thung lũng Silicon. Khách hàng của tôi đến thông qua giới thiệu lẫn nhau và truyền miệng, nếu không có năng lực thì Freelancer khó mà trụ nổi”.

Bối cảnh hình thành tại Việt Nam

Tại Việt Nam một số người cũng đã chọn làm Freelancer, các quán cà phê khu làm việc cho họ cũng theo đó mà hình thành. Chẵng hạng như Workcafe trên đường Điện Biên Phủ hay Startcenter ở đường Nguyễn Thị Minh Khai. Tuy nhiên có không ít người trở thành Freelancer vì chưa kiếm được việc làm hoặc thích làm việc ngẫu hứng vì không có kế hoạch và định hướng tương lai.

Anh Nguyễn Hữu Tuấn, một Freelancer cho biết “Do các bạn lúc nào cũng mong chờ việc làm đến với mình hoặc là người khác mang đến công việc đến cho mình. Vậy tại sao mình không tạo việc làm đó bằng những mối quan hệ của mình hoặc là một số bạn thì chọn con đường khởi nghiệp.”

Freelancer thường làm việc trong những công việc đòi hỏi sự sáng tạo như nhiếp ảnh gia, tổ chức sự kiện, thiết kế, copywriter. Ngoài ra còn có các lĩnh vực đòi hỏi kiến thức chuyên môn được đào tạo bài bản như It, kế toán, bác sĩ, thông dịch viên, tư vấn doanh nghiệp…

Những lợi thế, thu hút ngày càng nhiều người trẻ theo nghề này

  • Thứ nhất: Họ không bị bó buộc bởi những quy định khắc khe của doanh nghiệp như thời gian, địa điểm làm việc. Họ chỉ cần hoàn thành công việc được giao đúng tiến độ và chất lượng là được. Anh Nick Rachel cho biết, “Freelancer có thể làm việc ở bất cứ đâu, trong phòng ngủ, trên bãi biển, bạn không phải đóng thùng hay đeo cà vạt. Nếu muốn làm việc vào ban đêm thì bạn có thể thức sáng đêm để làm. Nếu bạn muốn làm việc buổi sáng còn buổi chiều đi chơi cũng không ai ngăn cấm.”
  • Thứ hai: Họ có thể sáng tạo không ngừng nghỉ và không bị can thiệp bởi bất cứ ai ngoài người thuê mướn họ. Họ không phải cách thuyết phục sếp hay đồng nghiệp thực hiện công việc theo cách của mình. Freelancer vừa là nhân viên, vừa là sếp của chính mình.
  • Thứ ba: thu nhập của các Freelancer giỏi khá cao. Cùng một công việc đương nhiên Freelancer sẽ được trả mức lương cao hơn so với việc thuê một nhân viên nhưng doanh nghiệp ưa chọn Freelancer hơn vì họ không muốn ký một hợp đông dài hạn khi công việc chỉ mang tính thời hạn.

Khó khăn của một Freelancer

Thế nhưng phải nói rằng ai can đảm lắm mới chọn làm công việc này. Bởi vì có rất nhiều rủi ro và khó khăn mà họ phải đối mặt.

  • Tự do của họ đồng nghĩa với trách nhiệm. Họ vừa là chủ, vừa là người làm công của chính mình. Không những phải lo lắng vấn đề thu chi phân bổ tài chính, họ phải tự kỹ luật với chính mình để đảm bảo công việc được hoàn thành đúng thời hạn tránh để mất uy tín.
  • Freelancer đúng nghĩa là một nghề tay làm hàm nhai, tay quai miệng trễ. Họ không được hưởng mức lương ổn định, phụ cấp, đãi ngộ, bảo hiểm của bất cứ tổ chức nào. Nếu như có thiệt hại thì chính Freelancer là người đứng mũi chịu sào chứ không có công ty nào đại diện cho họ.
  • Nếu không tự thân vận động Freelancer khó mà thăng tiến trong nghề nghiệp của họ, vì không phải như ở các công ty, không có lộ trình thắng chức nào cho các Freelancer kể cả nhưng người làm việc lâu năm.
  • Khi mới bước vào nghề thì một Freelancer phải chịu rất nhiều áp lực về tài chính vì chưa có khách hàng. Việc xây dựng hình ảnh cá nhân khá khó khăn không ít nhưng người thuê ngoài thường tin tưởng các công ty có tư cách pháp nhân hơn là những cá nhân Freelancer. Nếu như có ít kinh nghiệm hoặc có ít người biết đến thì khả năng tìm được khách hàng là rất thấp. Ngoài ra trong thị trường Freelancer hiện giờ cũng rất cạnh tranh không ít người mới ra nghề sẵn sàng làm với giá rẻ mạt còn khách hàng thi đôi khi chỉ nhìn vào giá để lựa chọn.
  • Tại Việt Nam một rủi ro khác của Freelancer là bị khách hàng quỵt tiền. Là những người làm việc thời vụ hầu như họ không được luật lao động bảo vệ.

Một vài sàn giao dịch việc làm Freelancer tại Việt Nam và thế giới

Trên thế giới có khá nhiều trang web ra đời nhằm mục đích kết nối những người thuê việc và những người cần việc làm như Freelancer.com, odesk.com (giờ là upwork.com), elance.com, fiverr.com hay ở Việt Nam có Vlance.vn, freelancerviet.com. Những trang web này khác với các web tuyển dụng thông thường. Công việc trên các sàn giao dịch này thường mang tính thời vụ hoặc làm theo dự án.

Tuy vẫn còn nhiều thách thức khó khăn, nhưng trong thời đại kinh tế khó khăn, việc làm thiếu hụt như hiện nay thì rõ ràng nó cũng là một cơ hội với giới trẻ. Đặc biệt thích hợp cho những người có khả năng, kỹ năng để làm một công việc cụ thể nhưng vẫn đang thất nghiệp vì nhiều lý do. Hoặc thích hợp cho những người tài giỏi, phóng túng không thích sự gò bó của môi trường văn phòng công ty.

Giải pháp cho người làm việc tự do

Bản chất cốt lõi của Freelancer thực chất cũng chỉ là hướng đến một môi trường làm việc tự do không gò bó về thời gian. Vì vậy ngoài lên các sàn giao dịch để nhận việc, nhận dự án mang tính thời vụ với nhiều rủi ro đã nêu trên, thì vẫn còn một cách khác cho bạn đó là làm ăn chia hoa hồng.

Có một vài công việc trên internet làm theo kiểu ăn chia hoa hồng, không mang tính thời vụ, không có rủi ro cho cả người thuê lẫn các freelancer bằng một phương thức khác hoàn toàn với việc nhận việc trên các sàn giao dịch. Phương thức làm theo kiểu ăn chia hoa hồng, bạn buộc phải nổ lực để được trả tiền theo năng suất làm việc của bạn. Thu nhập bạn nhận được dựa trên hoa hồng bán được một sản phẩm cụ thể không cần phải hoàn thành dự án, đồng thời công việc cùng thu nhập sẽ đồng hành cùng nhau cho đến khi bạn không làm nữa. Cụ thể mình có thể nêu một vài ví dụ dưới đây:

Làm tiếp thị liên kết: Bạn sẽ bán hàng cho một số trang thương mại điện tử lớn. Bất kỳ một khách hàng nào mua hàng thông qua một link gắn mã ID liên kết của bạn thì bạn được chia hoa hồng trên sản phẩm đã giới thiệu đó. Một số trang có tiếp thị liên kết bạn có thể làm là Zanado, Lazada,…

Làm đại lý cho các nhà cái cá độ bóng đá: Hiện nay tại Việt Nam có nhiều trang web về lĩnh vực này đang hoạt động, nhưng có 03 nhà cái trả trước, lớn nhất, uy tín và chuyên nghiệp nhất bạn nên tham gia làm đại lý của họ gồm: làm đại lý w88, làm đại lý 188bet và làm đại lý m88. Nếu bạn chưa hiểu về hình thức làm việc này thì bạn có thể tham khảo bài cách thức hoạt động của một đại lý cá độ bóng đá để hiểu rõ hơn.

Đọc thêm: